مشخصات فنی، قیمت و خرید فیلامنت طلا برای پرینترهای سهبعدی
پیش از اینکه رمزارزهایی همچون بیتکوین، متداول و با ارزش شوند و حتی قبل از اختراع مفهوم پول، فلزاتی همچون نقره و طلا شکل عینیتیافتهی ثروت بودند. برخلاف انواع پول که به طور قراردادی و بر اساس مبناهای سیستماتیکی چون بانکها و دولتها ارزش پیدا میکنند، طلا به ذات خود ارزشمند است. حتی در دورههایی که طلاها به پردازندههای کامپیوتری راه پیدا نکرده بودند هم ویژگیهای منحصر به فرد فلز طلا آن را با ارزش میکرد.
با نگاهی به قدمت حضور طلا در جوامع بشری میشود گفت که ارزشمند بودن طلا به نوعی در ناخودآگاه اغلب جوامع و انسانها ریشه دارد. به همین خاطر هم هست که حتی ساخت مصنوعاتی شبیه به طلا ارزشمند است.
از این موضوع که بگذریم، جواهرسازی و به خصوص طلاسازی در طول سالهای دراز کاری تخصصی بود که در عین پیشرفتهای بسیار، محدودیتهای زیادی را هم همیشه به همراه خود داشت. از جمله این محدودیتها میتوان به دشواریِ شخصیسازیِ (Customizing) قطعات اشاره کرد. به این معنی که اگر جواهرساز بخواهد تا یک قطعه را به طور اختصاصی برای یک فرد و با طرح اختصاصی تولید کند، هزینهی بسیار بیشتری را نسبت به قطعهای که چندین نسخه از آن تولید میشود دریافت میکند.
دلیل این موضوع هم این است که برای ساخت جواهرآلاتِ طلا از روش ریختهگری دقیق استفاده میشود و این روش به خاطر استفاده از قالب، در ذات خود هزینهی اولیهی بالایی دارد و تنها با افزایش تیراژ تولید هزینهها سرشکن میشوند.
ولی امروزه پرینت سهبعدی به میدان آمده که در ذات خود توانایی ساخت قطعات اختصاصی بدون تحمیل هزینهی اضافی را دارد. سوالی که وجود میآید این است که هزینهی تمامشده پرینت سهبعدی طلا چقدر است؟
انتخاب اول: فیلامنت پیالای-ابریشمِ طلا | Silk Gold PLA Filament (مناسب برای پرینترهای سهبعدی FDM)
این فیلامنت طلایی-رنگ محصول کمپانی CC3D و یکی از محبوبترین فیلامنتها برای افرادی است که قصد تولید قطعاتی با شکل و شمایل طلایی را دارند. دلیل پرطرفدار بودن این فیلامنت این است که قیمت بسیار ارزانی دارد (البته مخاطبان داخل ایران لطفا خیلی این گزاره را جدید نگیرید! قیمت دلاری این فیلامنت چیزی در حدود ۲۵ دلار برای هر اسپول است). از قیمت ارزانِ (:|) فیلامنت طلای CC3D میتوان پی به این موضوع برد که در مواد تشکیلدهندهی این فیلامنت خبری از فلز طلا نیست.
ساختار اصلی این فیلامنت از ترموپلاستیک PLA بهره میبرد. همچنین از رشتههای ابریشم به طور هوشمندانهای در آن استفاده شده تا جلای فلز طلا را تداعی کند. هرچند که این فیلامنت طلا از ظاهر خوب و پر زرق و برقی برخوردار است، ولی برای اینکه خروجی شما از این هم بهتر شود میتوانید از سمبادهکاری و روشهای دیگرِ پرداخت استفاده کنید.
جایگزین کردن طلا با ابریشم علاوه بر اینکه تاثیر زیادی (بخوانید بسیار بسیار زیادی) بر قیمت تمامشدهی این فیلامنت دارد، خورندگی آن را هم کاهش میدهد. از آنجایی که اغلب پرینترهای سهبعدی FDM از نازلهای برنجی استفاده میکنند و این نازلها نسبت به خورندگی ناشی از ذرات فلزی موجود در فیلامنتها حساسند، استفاده از ابریشم راهکاری مناسب برای حل این موضوع است.
همانطور که اشاره شد، مادهی اصلی این فیلامنت، PLA است. از این جهت دمای نازلِ مورد نیاز برای اکسترود کردن و پرینت سهبعدی این فیلامنت طلا مشابه فیلامنتهای PLA است. پس برای نازل بازهی دمایی ۱۹۵ تا ۲۳۰ درجه سانتیگراد را در نظر بگیرید.
همچنین مجهز بودنِ پرینتر سهبعدی به صفحهی ساختِ داغ الزامی نیست؛ هرچند که بهرهگیری از پرینتری با صفحهی داغ برای پرینت سهبعدی فیلامنت طلای CC3D شرایطی ایدهآل را فراهم میکند. به طور کلی میتوان گفت که استفاده از این فیلامنت آسان و برای آماتورها هم مناسب است.
انتخاب دوم: فیلامنت ایبیاس طلا | Gold ABS Filament (مناسب برای پرینترهای سهبعدی FDM)
این فیلامنت طلا بر پایهی ترموپلاستیک ABS شکل گرفته است و همانند فیلامنت CC3D خبری از فلز طلای واقعی در آن نیست. کمپانی GizmoDorks که در حوزههای تولید فیلامنت برای پرینترهای سهبعدی FDM اسم و رسمی برای خود دارد، با استفادهی هوشمندانه از پلاستیک ABS به جای PLA کمک کرد که خواص مکانیکی و به خصوص خواص گرمایی این فیلامنت طلا افزایش پیدا کند. این فیلامنت دارای ویژگیهای کاملا مشابه با فیلامنتهای ABS متداول است.
همانطور که فیلامنت طلای پایه-ABS گیزمودورکز از مزایای ترموپلاستیک ABS بهره میبرد، از معایب آن هم بیبهره نیست. معایب فیلامنت ABS (نسبت به فیلامنتی چون PLA) بیشتر در فرآیند ساخت نمایان میشود. پرینت سهبعدی فیلامنت ABS در حالت ایدهآل نیاز به پرینتر سهبعدی مجهز به صفحهی داغ و محفظهی بستهی ساخت دارد. همچنین از دود و بخارات ناشی از ذوب شدن این ترموپلاستیک هم نباید گذشت. همچنان اگر نیاز به مطالعه و آشنایی بیشتر با فیلامنت ABS دارید، مقالهی معرفی شده در بالا را از دست ندهید.
برای مخاطبان فیلامنت طلا، ظاهر و کیفیت سطح قطعهی نهایی حرف اول را میزند. از طرف دیگر فیلامنتهای طلای پایه-ABS را میتوان با استفاده از حمام استون به طور چشمگیری پرداخت کرد و به سطحی فریبنده و براق رساند. به همین خاطر اگر با روشهای پرداخت فیلامنت ABS آشنا هستید و در این زمینه تجربه دارید، یکبار دیگر فیلامنت طلای پایه-ABS را به طور جدیتری در نظر بگیرید.
آیا پرینت سهبعدی طلا امکانپذیر است؟
ویژگی مشترکِ همهی روشهای بالا برای پرینت سهبعدی طلا (شبه-طلا البته!) در این است که هیچکدام از آنها حتی از مقادیرِ کمِ طلا هم استفاده نمیکنند. حتی در بازار ایران هم میتوان فیلامنتهای برنج و مس (با ذرات واقعی این فلزات) را یافت؛ اما فیلامنت طلا داستان دیگری دارد. اگر قرار باشد فیلامنت طلا با وزن یک کیلوگرم و با استفاده از ذرات واقعی فلز طلا تولید شود، قیمتی دهها هزار دلاری خواهد داشت!
همانطور که اشاره شد، تا اینجای بحث تنها به «فیلامنت طلا» پرداخته شد که عبارت «فیلامنت» در آن نشاندهندهی استفاده از زیرتکنولوژی پرینت سهبعدی FDM است. اگر با زیرتکنولوژیهای پرینت سهبعدی آشنا نیستید پیشنهاد میدهم تا نگاهی به مقالهی «همهچیز در مورد پرینترهای سهبعدی» داشته باشید.
روشهای دیگری هم برای تبدیل مدل سهبعدی به یک قطعهی فلزی متشکل از فلز طلا وجود دارد. زیرتکنولوژی پرینتر سهبعدی Direct Metal Laser Sintering یا به اختصار DMLS یک روش متداول برای پرینت سهبعدی طلا است. این روش مشابه با زیرتکنولوژی SLS از ذوب کردن دانههای پودر فلز طلا با استفاده از لیزر عمل به قطعهی نهایی مورد نظر دست پیدا میکند.
همچنین روش Lost Wax Casting هم یک روش غیرمستقیم برای استفاده از پرینت سهبعدی در ساخت قطعات طلا است. در این روش ابتدا مدلهای کامپیوتری با استفاده مادهی اولیهی مومی پرینت سهبعدی میشوند (» گام۱). سپس بر روی این مدلهای مومی لایهای از گچ قالبگیری ریخته میشود و اجازه داده میشود تا گچ به یک قالب صلب برای این مدلها تبدیل شود (» گام۲). در مرحلهی بعد سوراخی در پایین مدل ایجاد میشود و قالب به همراه مدل مومی، تحت دمای بالا قرار میگیرد (» گام۳). در این شرایط مدل مومی ذوب یا تبخیر میشود و از طریق سوراخِ روی گچ به بیرون نشت میکند. در نهایت هم طلای مذاب درون قالب ریخته و سرد و قطعهی مطلوب حاصل میشود (» گام۴).
متاسفانه هیچکدام از روشهای «پرینت سهبعدی مستقیم طلا با پرینترهای سهبعدی DMLS» و «Lost Wax Casting» ارزان نیستند (مطمئنم که ذرهای هم تعجب نکردید). یک پرینتر سهبعدی DMLS میتواند تا ۱۵۰ هزار دلار قیمت داشته باشد. همچنین به هیچ عنوان از روشهای مبتنی بر ذوب فلزات در مکانهای غیرصنعتی همچون خانه نمیتوان استفاده کرد. پس بهتر است پرینت سهبعدی طلای واقعی را بر عهدهی حرفهایها بگذارید. در بازارهای جهانی کمپانیهایی چون i.materialise و Cookson Gold خدمات پرینت سهبعدی طلا را ارائه میدهند.
(Gold Filament) فیلامنتهای که با نام فیلامنت طلا در بازار ایران و بازار جهانی عرضه میشوند، رشتههایی از ترموپلاستیکهایی همچون پیالای و ایبیاس هستند که ظاهری طلا-مانند دارند. در بعضی موارد در این فیلامنتها از ترکیب مواد دیگری همچون ابریشم برای رسیدن به ظاهری بهتر استفاده میشود.
خیر. اگر تولیدکنندههای فیلامنت پرینتر سهبعدی بخواهند تا از فلز طلا در فیلامنتهایی که با نام «فیلامنت طلا» مشهور هستند استفاده کنند، قیمت هر اسپولِ یک کیلوگرمی از این فیلامنتها به دهها هزار دلار خواهد رسید.
مهم نیست که نوع فیلامنت چه باشد. هر موقع نام «فیلامنت» را به عنوان مواد مصرفی یک پرینتر سهبعدی شنیدید مطئمن شوید که صحبت از پرینترهای سهبعدی با زیرتکنولوژی افدیاِم است که از ذوب کردن و لایهنشانیِ رشتههای ترموپلاستیک برای ساخت قطعات استفاده میکنند.
از آنجایی که در فیلامنتهای معروف به فیلامنت طلا از فلز طلای واقعی استفاده نمیشود و مادهی اصلی تشکیلدهندهی آنها ترموپلاستیکهای پیالای یا ایبیاس است، قیمت فیلامنت طلا با دیگر فیلامنتهای موجود در بازار تفاوت خاصی ندارد.
با مراجعه به فروشگاه «سهبعدی دات کام» میتوانید اقدام به خرید فیلامنت طلا کنید. البته باید اعتراف کنیم که به خاطر محدود بودن طرفداران این فیلامنت، موجودی این محصول در بعضی از مقاطع شارژ نمیشود و امکان خرید فیلامنت طلا از فروشگاه ما ناممکن میشود.